Persbericht Platform Gezondheid & Milieu

Leven op een vijandige planeet

Klussen leidt tot extreme overgevoeligheid voor chemische stoffen.

Na een verhuizing en het daarbij behorende klussen moet Jessica Petermeijer verder door het leven als een vreemdeling op haar eigen planeet. Zij is extreem overgevoelig geworden voor oplosmiddelen en een reeks van andere chemische stoffen. Er zijn meer mensen zoals zij; de conditie staat bekend als MCS, multiple chemical sensitivity.

Door nog onbekende mechanismen kan zich bij sommige mensen extreme overgevoeligheid ontwikkelen voor allerhande stoffen. Het overkwam Jessica. Zij kon niet meer in haar eigen huis wonen, verloor haar gezondheid en haar baan en spendeerde maanden aan een speurtocht naar de oorzaak van haar ziekte. Zij legde haar ervaringen vast in een boek ‘Moeder op afstand’, dat zij afgelopen zaterdag in Rhenen ten doop hield bij de eerste bijeenkomst van de Stichting MCS voor leden en belangstellenden.

Het begon zo mooi. Eindelijk hadden Jessica en haar man het huis gevonden, waar zij de rest van hun leven wilden wonen. Met hun twee kinderen van acht en tien jaar verhuisden zij in oktober 2004. Het huis was prima, niet nieuw, maar met lekker veel ruimte en een tuin. Er moest natuurlijk wel wat geklust worden, verfje hier en daar, muurtje doorbreken en nieuwe dakkapel, nieuwe vloerbedekking en wat nieuwe meubelstukken. De bijbehorende luchtjes maakten Jessica ziek. Het voelde als een flinke griep, maar het ging niet meer over. Na een poosje had Jessica in de gaten dat het beter werd als ze in de frisse lucht bleef. In huis kon zij niet meer slapen, dus sliep ze in de caravan in de tuin. Maar ze werd steeds gevoeliger, ook in het bespeuren van chemische luchtjes. En na enkele maanden kon ze ook niet meer in de caravan verblijven.

MCS
De dokters konden geen lichamelijke afwijkingen vinden. Maar Jessica gaf niet op en kwam uiteindelijk via internet terecht bij de MCS-Zelfhulpgroep, nu het lotgenotencontact van de recent opgerichte Stichting MCS. Daar vond zij waardevolle informatie, die haar hielp om voor haar schadelijke stoffen te mijden. Het kostte haar in totaal twee jaar om haar huis zodanig op te schonen dat zij er weer kon wonen. Al die tijd was zij noodgedwongen moeder op afstand. Nu is het bestaan leefbaar, mits zij extreem voorzichtig is met wat zij eet, drinkt en inademt.

De aarde is als een vijandige planeet voor MCS patiënten. De meesten wagen zich niet buiten hun veilige omgeving zonder extra zuurstof of een maskertje met luchtfilter in de tas, voor het geval dat.

Teflon pannen, plastic, geverfde oppervlakken, parfums en minieme hoeveelheden bestrijdingsmiddelen in voedsel kunnen hen ziek maken. Kleren, lakens en gordijnen moeten eerst ettelijke malen gewassen worden in water met dubbelkoolzure soda voordat ze veilig te gebruiken zijn. Uitlaatgassen en de rook van buurman’s barbecue maken hen ook ziek.

Milieuziekte
Het Meldpunt Gezondheid en Milieu registreert gezondheidsklachten die met het milieu te maken hebben. In hun bestand hebben zij een flink aantal mensen met MCS-achtige klachten. Sommigen van hen hebben hun conditie te danken aan een vervuilingsbron bij huis of op het werk. Uit de arbeidsgeneeskunde is bekend, dat sommige mensen die op hun werk worden blootgesteld aan chemische stoffen een toenemende gevoeligheid opbouwen. De enige manier om dat proces te keren is de blootstelling te stoppen.

Iets soortgelijks deed zich vorig jaar voor bij bouw- en saneringswerkzaamheden op het voormalige terrein van de Oostergasfabriek in Amsterdam. De bodem was vervuild en bij graafwerkzaamheden kwamen vluchtige organische stoffen vrij. Bewoners kregen last van gezondheidsklachten, die wel vaker optreden rond een stankbron. Na enkele maanden waren de concentraties vluchtige stoffen flink afgenomen, maar een klein aantal bewoners bleef klachten houden. Om erger te voorkomen waren de GGD en de gemeente Amsterdam deze groep behulpzaam bij het vinden van een andere woning.

MCS kan ook ontstaan na eenmalige (forse) blootstelling. Veel hulpverleners bij de Bijlmerramp en bij Ground Zero zijn jaren na dato nog steeds flink ziek met MCS-achtige symptomen. Hetzelfde geldt voor blootgestelden aan de rook van de brand bij het vuilverwerkingsbedrijf ATF in Drachten of omwonenden van de geëxplodeerde vuurwerkfabriek in Enschede, beide in mei 2000. Mogelijk gaat het hier om stoffen, die lang in het lichaam blijven.

Ziek van het milieu
Sommige mensen worden ziek van het milieu, anderen niet. Rond vervuilingsbronnen waar veel klachten zijn laat de overheid wel eens onderzoek uitvoeren. Meestal worden concentraties vervuiling gemeten, soms worden bewoners zelf onderzocht. Zulk onderzoek is alleen nuttig als het in het begin van het traject is. Immers, wanneer mensen eenmaal gevoeligheid hebben opgebouwd, kunnen zij ook ziek zijn bij verwaarloosbare concentraties en zonder dat er lichamelijke afwijkingen te constateren zijn. Onderzoek rond een vervuilingsbron kan nooit bewijzen dat mensen niet ziek zijn van het milieu. Het kan hoogstens vaststellen dat de vervuiling beneden de norm is. Het voorbeeld van de gemeente Amsterdam verdient navolging. Het Platform Gezondheid en Milieu zou graag zien, dat bij gezondheidsklachten rond een vervuilingsbron voortvarend wordt opgetreden. Ook als de blootstelling tijdelijk is, bestaat de kans dat sommige mensen er blijvende gevolgen aan overhouden. Door zorgvuldige monitoring van de klachten en tijdig ingrijpen kan ernstige gezondheidsschade bij daarvoor gevoelige groepen voorkomen worden. Maar ook het milieu moet schoner en producten en materialen die allergene of irriterende stoffen uitwasemen moeten geweerd worden uit het binnenmilieu.

Jessica Petermeijer,
Moeder op afstand, als MCS je leven verandert.
Quist, 2007.